Project Taal

Een grotere woordenschat door ontdekkend leren

Wij vinden het onrechtvaardig dat kinderen door hun achtergrond ongelijke kansen op een succesvolle schoolcarrière hebben. Dit kan komen door het opleidingsniveau, het inkomen of het cultureel kapitaal van ouders. We leveren waar mogelijk al materiële ondersteuning voor gelijke kansen, maar dat is wat ons betreft niet voldoende. Om in Nederland mee te kunnen doen op school, is het voor een kind namelijk heel belangrijk om voldoende woorden te kennen. En dat is juist bij sommige kinderen het probleem.

Ontwikkeling lessenreeks

Na onderzoek van bestaande taallessen van groep 5 en 6 in het primaire onderwijs (PO), waren deze niet zo talig als we hoopten. Met een schenking van de Ronde Tafel Zeist hebben we een opdracht kunnen gegeven voor zowel het ontwikkelen van andersoortige lessen, als de uitvoering hiervan. Taalontwikkelingsdeskundige Babbe van Ginkel ontwikkelde een lessenreeks techniek, gericht op ontdekkend leren en taalontwikkeling met een focus op woordenschatontwikkeling. Remedial teacher en Nederland-als Tweede Taal (NT@) specialist Kika Brinkman kreeg de opdracht om de lessen uit te voeren.

De uitgangpunten bij het ontwerp van de lessen waren:

  • kinderen enthousiast en gemotiveerd krijgen voor het leren van nieuwe woorden;
  • kinderen ook daadwerkelijk nieuwe woorden laten leren;
  • kinderen meer bewust maken van het belang van woorden leren en de manier waarop ze daaraan zouden kunnen werken;
  • ervaring opdoen wat het kost en wat het oplevert om over een periode van 10 weken te werken aan de woordenschat van kinderen.  

Uitvoering

We richtten ons op kinderen uit groep 5 en 6 van het PO. Deze groep leerlingen en hun ouders zijn per brief en per e-mail benaderd. De animo viel in eerste instantie erg tegen. In 14 dagen hadden zich drie deelnemers gemeld. De belactie die we vervolgens hielden had meer succes. Ouders bleken bij uitleg juist enthousiast en de twee cursusreeksen waren binnen twee dagen volgeboekt. We moesten zelfs deelnemers op een wachtlijst plaatsen.

De lessen startten op 22 September 2021. Helaas moesten we de reeks eind november onderbreken door de coronamaatregelen. Gelukkig konden de lessen daarna weer worden hervat. Op 23 maart vond de laatste les plaats met een feestelijke diploma-uitreiking.

De aangemelde leerlingen hebben voor 98% aan alle lessen deelgenomen. Een enkele keer was een leerling er niet door ziekte. De ouders hebben dit verzuim altijd gemeld. Bij evaluatie vonden de kinderen en hun ouders de cursus goed georganiseerd. Ze waren tevreden over de cursusplek in het Kunstenhuis en over de inhoud van de lessen. Men vond dat de docent goed uitleg en les gaf. Het grootste deel van de kinderen vond dat zij genoeg nieuwe woorden hadden geleerd. Veel van hen gaven aan graag meer van zulke taalcursussen te willen volgen.

“Het grootste deel van de kinderen vond dat zij genoeg nieuwe woorden hadden geleerd. Veel van hen gaven aan graag meer van zulke taalcursussen te willen volgen”

Algemene conclusies en aanbevelingen

  • De ouders schriftelijk benaderen werkt onvoldoende. Bij nabellen blijkt er juist veel animo te zijn. Ook bij absentie heeft nabellen een positieve invloed op de aanwezigheid.
  • Persoonlijke aandacht voor de ouders: terwijl hun kind de les volgde, hadden we als bestuur gesprekken met ouders. In de gesprekken kwam naar voren, dat velen van hen zelf ook graag taallessen wilden volgen.
  • Deze kleinschalige, eenmalige taalcursus blijkt een groot succes te zijn. Het is onze wens dat er in Zeist een structureel aanbod van dit soort lessen wordt opgezet.
  • De uitgebreide beschrijving van de lessen en de didactische handleiding zijn eigendom van Leerkansen Zeist. Ze zijn vrij beschikbaar voor scholen of andere instellingen die hiervoor belangstelling hebben of deze taalcursus of delen daarvan aan schoolgaande kinderen willen geven. Scholen die interesse hebben in de lessenreeks kunnen hiervoor contact met ons opnemen.
  • Dit project heeft een vervolg gekregen. Om een grotere doelgroep te ontsluiten zijn er instructievideo’s ontwikkeld voor deze lessen. ‘Lessenpakket TaalTechniek‘ is nu zelf te gebruiken en beschikbaar voor iedereen.

Evaluatie Pilot Project Taal

Wilt u meer weten? Download hier het evaluatie-rapport.